Wacanen Kanthi
Premati !
Pesisir Watu Ulo
Liburan
semesteran wingi, Rani diajak Bapak lan ibune dolan menyang pesisir Watu Ulo
ing tlatah Kabupaten Jember. Pesisir Watu Ulo memper karo Pesisir Sanur utawa
Pesisir Kuta ing Bali. Kahanane alame kang jembar tanpa aling-alingan.
Ing wayah
esuk bisa ndeleng jumedhule srengenge saka dhasare bumi. Ing wayah sore bisa
nonton lakune srengenge kang pindha ”bal emas raksasa” sethitik mbaka sethithik
ambles ing dhasare bumi.
I.
Wenehana
tandha ping (x) aksara a, b, c, d ing sangarepe wangsulan kang bener !
1.
Sapa sing diajak
Bapak lan ibune dolan menyang pesisir Watu Ulo ?
a. Rini b.
Rina c. Rani
d. Nina
2.
Budhe Yanti ngagem
bathik sidomukti
Basa krama iku yen diowahi dadi basa ngoko lugu yaiku.....
a. Budhe Yanti nganggo bathik sidomukti c.
Budhe Yanti nggawe bathik sidomukti
b. Budhe Yanti tuku bathik sidomukti d. Budhe Yanti ngasta
bathik sidomukti
3.
Rudi anggone nandang
lara jantung wis suwe, mulane awake Kari.....
Tembung camboran kang mathuk yaiku.....
a. Dhewur
b. Lunglit c.
Dubang d. Bangjo
4.
.............................................
Ki Hajar Dewantara Bapak Pendidikan Nasional Bapak Ki Hajar Dewantara nalika
isih timur asmane Raden Mas Suwardi Suryaningrat. Panjenengane lair ing
Yogjakarta dhek tanggal 21 Mei 1889. Sawise ngrampungake sekolah ing ELS
(Sekolah Dasar) lan MULO (SMP) panjenengan nerusake ing STOVIA Jakarta.
Bapak Ki Hajar Dewantara nalika
isih timur asmane Raden Mas Suwardi Suryaningrat.
Tembung timur kosok
balene yaiku.....
a. Cilik b.Mudha c. Gedhe d. Bocah
5.
Putra Pandhawa kang
cacahe lima nduweni watak andhap.....
a. Dhengkul b.Banget
c. Ngisor d. Asor
6.
Ukara ing ngisor iki
sing nggunakake seselan-in, yaiku.....
a. Sandhangane wis cumepak ana ing lemari c. Kapas iku
kumambang ana ing banyu
b. Layang iku tinulis dening Budi d. Jajane tumumpang ana piring
7.
Bapak Pucung
Cangkemu marep mandhuwur
Sabamu ing sendang
Pencokamu ambung kering
Prapting krisna
Si pucung mutah guwaya
Sing dadi batangane tembang
pucung ing dhuwur yaiku ......
a. Gajah b. Jon c. Lawa d. Ember
8.
Nina : ”Sugeg enjing, Bu ?”
Ibu : ”Eh, kowe Dina, wis
tangi ta, Din ?”
Nina : .........................
Ibu : ”Iki lho, ibu lagi
tata-tata masak kanggo Bapak Karo Kowe.”
Ukara kang bener ing Pacelathon
iku.....
a. ”Sampun Bu, ibu saweg menapa ta Bu?” c. ”Wonten punapa
Bu?”
b. ”Wis Bu, Ibu lagi apa ?” d. ”Sampun
Bu, Ibu arep menyang ngendi ?”
9.
Becik lan ala bakal
ketara ing tembe mburine
Paribasane.......
a. Ancik-ancik pucuking eri c. Becik ketitik, ala ketara
b. Busuk ketutuk, pinter keblinger d. Sapa salah bakal seleh
10.
Koperasi
tumprape wong Indonesia wis ora asing maneh. Koperasi wis diwanuhi dening saben
wong jalaran ing ngendi-endi wis madeg koperasi. Ana koperasi nelayan kang
anggotane para nelayan, ana koperasi tani kang anggotane para among tani, ana
koperasi pasar, koperasi pegawai negeri lan liya-liyane.
Apa gagasan baku (pokok pikiran)
ing paragraf ing dhuwur ?
a. Koperasi b. Tujuan koperasi c. Koperasi tani d. Gunane koperasi
11.
Asal-usule Reog Ponorogo
Dhek jaman biyen ing kraton Kediri
ana putri ratu aran Dewi Sanggalangit. Dewi Sanggalangit putri kang ayu Sulistya
ing warna, awatak lembut bebudene lan ora akeh omonge. Akeh pangeran pati lan
para raja mudha sing padha nglamar, nanging ora tau gelem nampa panglamar mau.
Sawijining dina ingkang rama ndangu kena apa saben ana priya sing nglamar, kok
mesthi di tolak ?.....
Sapa sing dadi tokoh ing crita
dongeng kasebut ?
a. Dewi Sanggariti b. Dewi Sanggalangit c. Para
Raja d. Dewi Ratih
12.
BIMA
GUGAH
Kacarita, ing Negara Astina pura
lagi Ketaman pacobaning Gusti, rupa banjir bandhang, kang ngrusak wewangunan,
tanduran, lan nuwuhake kurban kawula alit. Malah, lubering toya wis tumeka
kutha Raja Astina. Kahanan iki gawe kageting Raja Astina kang banjur ngenekake
pasewakan. Prabu Duryudana ndangu marang Patih Sengkuni apa kang njalari anane
banjir bandhang.................
Ing negara ngendi kang lagi oleh
pacoban banjir bandhang saka crita wayang kasebut ?
a. Ngamarta b. Jodhipati c. Mandura d. Astina pura
13.
Sarana layang iki,
aku kirim kabar manawa kahananku ing Malang tansah ginanjar slamet lan ora
kurang sawiji apa muga-muga, kanca-kanca ing kene uga mangkono.
Apa arane perangane layang ing
dhuwur ?
a. Adangiyah b. Pambuka c. Titi mangsa d. Wasanabasa /panutup
14.
OLAH
RAGA
Anton : Olah raga ana gandheng cenenge karo hawa seger.
Anwar :
Kok ?
Anton : Kanthi hawa seger, ambegan dadi enteng lan seger.
Anwar : Kepriye carane supaya hawa tansah resik ?
Anton : ................
a. Iya, sarana sadar lingkungan c. Aja mbuang samaph saenggon-enggon
b. Aja ngethoki wit-witan sakarepe
dewe d. Jawaban
a, b, c, bener kabeh
15.
Rambute
ngandhan-andhan, yen bangkekane.....
a. Nawon kemit b. Nyela cendhani c. Miji timun d. Ngolan-olan
16.
Ing ngisor iki ukara
kang nggunakake seselan –um– yaiku.....
a. Buku basa jawa jinupuk dening Ali c. Jas irengku ginawa mbak Ita
b. Sandhangane wis cumepak ana ing lemari d. Klambiku
sinilih dening Wati
17.
LEGENDA GUWA AKBAR
Nalika semana Raden Said, putra adipati Tuban,
ditundhung saka praja merga tumindak salah. Raden Said ninggalake praja sanajan
digondheli ibu la sedulur wadone. Sawise metu saka praja, Raden Said malah
nglumpukake para rampok, begal, didakekake anak buwahe.
Manurut cerita ing paragraf
dhuwur, watake Raden Said yaiku :
a. Welas asih b. Angkara murka c. Sabar d. Andhap asor
18.
Ukara pitakon ing ngisor iki mathuk kanggo wawancara karo Pengusaha Ternak
Pitik Potong, kajaba :
a. ”Saking pundhi mundhutipun bibit ayam potong punika, Pak?”
b. ”Kadospundi caranipun ngramut ternak ayam potong munika, Pak?”
c. ”Punapa ayam punika uga dipun paringi vaksinasi Pak?”
d. ”Saking pundi asale ayam jawi Pak?”
19.
Tembung Sregep
yen ditulis nganggo aksara jawa.....
Tembung Sregep
yen ditulis nganggo aksara jawa.....
a. b. c.
d.
20.
Andhe-andhe Lumut
Ing Desa Dhadhapan wis akeh kenya
sing padha ngumpul lan kepingin ngunggah-unggahi lan dipilih dadi garwa
prameswarine si Andhe-andhe Lumut. Ananging ora ana sing dipilih kajaba Kleting
Kuning.
Ing ngendi cerita Andhe-andhe
Lumut kadadeyan ?
a. Ing Desa Karanganyar b.Desa Dhadhapan c. Ing Desa Dhadhap d. Ing Desa Papringan
21.
Pitik walik saba
kebon, cangkriman iki batangane.....
a. Andha b. Nanas c. Bung d. Ontong
22.
Ibu ngendika, ”Kowe
kudhu sregep sinau”.
Ukara iku yen didadekake ukara
andharan.....
a. Ibu ngendika yen kowe kudhu sregep sinau c. Ibu ngendika yen aku kudhu
sregep sinau
b. Ibu
ngendika yen kowe sregep sinau d. Ibu ngendika yen aku sregep sinau
23.
Bu guru nggawa buku
saka kantor.
Ukara kasebut yen di salin ing
Basa Krama alus dadi.....
a. Bu guru ndamel buku saking kantor c. Bu guru ngagem buku saking kantor
b. Bu guru ngasta buku saking kantor d. Bu guru ngampil buku saking kantor
24.
Sega
dirubung gramang. Yen ditulis aksara jawa.....
Sega
dirubung gramang. Yen ditulis aksara jawa.....
a. c.
b. d.
25.
Ukara ing ngisor iki
kang nggunakake pola ukara
jejer – wasesa – lesan –
katrangan yaiku.....
a. Simbah lagi sare c. Ina numpak sepeda ing pasar
b. Rani nulis layang d. Ibu mundut semangka
26.
...........................................
Sunan Bonang lan murid-murid lagi
mlaku-mlaku ndeleng kaendahane alam ing sakiwa tengene pesantrene. Sawijine
wektu tindake ngliwati guwa papan pandhelikane Brandhal Lokajaya. Guwa gedhe
banget Sunan Bonang ngersakake mlebu guwa
didherekake para muride.
Ing crita lawas iki, kang dadi
tokoh utama yaiku :
a. Sunan Bonang b. Brandal Lokajaya c. Murid-murid d. Guwa akbar
27.
Bagian layang
(surat) sing nuduhake kapan layang iku kakirimake di arani.....
a. Adangiyah b. Titi mangsa c. Pambuka d. Isi layang
28.
Tuku jarit numpak
skuter. Dadi murid kudu.....
a. Kudu sregeb b. Kudu pinter c. aja mbolosan d. Aja nakal
29.
Citra ngumbah sepedha
montor.
Ukara kasebut yen diowahi dadi
ukara tanggap, yaiku.....
a. Citra diumbah sepeda motore c. Sepeda motor ngumbah Citra
b. Sepedha motor diumbah Citra d. Citra
ngumbah sepeda motor
30.
Saben dina Minggu,
Agus (mlayu) ing alon-alon.
Tembung mlayu di gawe
tembung rangkep dwilingga salin swara dadi :
a. Mlayu-mlayu b. Mlayu c. Mloya-mlayu d. Mlayu adoh
31.
Gamane / senjatane
Prabu Puntadewa yaiku :
a. Jimat kalimasada b. Panah pasopati c. Rujak
polo d. Kuku pancanaka
32.
Kriwikan dadi
grojogan. Paribasan iki tegese.....
a. Prakara gedhe dadi cilik c. Njunjung
drajade wong tuwa
b. Tansah khawatir d. Prakra cilik dadi gedhe
33.
Umure adhiku lagi 17
tahun.
17 yen di tulis ing aksara jawa (angka
jawa) ....
a. b.
c. d.
34.
Desa
sukamaju ning babagan pembangunan kagolong maju. Listrik wis madhangi desa,
dalan aspal wis kabangun mligine dalan poros desa sarana ibadah wis sumadiya.
Pos kamling saben gang uga wis ana sanajan durung apik kabeh.
Ide pokok gagasan ning paragraf
wacan iku :
a. Desa wis ana listrike, dalan aspal
b. Pembangunan Desa Sukamaju
c. Desa Sukamaju ing babagan
pembangunan kagolong maju
d. Kahanan ing
Desa Sukamaju
35.
Raden Werkudara
satriya ing Jodhipati.
Gegamane / aji-ajine arane.....
a. Gada rujak polo b. Jamus kalimasada c. Kolang
antakusuma d. Panah
pasopati
II.
Isenen
ceceg-ceceg ing ngisor iki kanthi bener !
36.
Krupuk
urang........(goreng) dening ibu
Tembung goreng
yen diwenehi ater-ater Tri Purusa dadi........
37.
Sumur PT Lapindo
Brantas ing Porong Sidoarjo tansah nyembur lendhut panas. Pengalaman
sing uwis-uwis semburan lendhut kasebut bakal mampet karepe dhewe jroning wektu
paling cepet telung sasi, lan paling suwe kira-kira 21 tahun.
Tembung lendhut
panas tegese........
38.
Abang
kumpul padha abang kaya........kobong .
39.
Pak Jon : “Jarene arep ana lomba maca
geguritan.
Apa kowe arep melu lomba,
ta, Sus ?”
Susi :
..................................................................
Wangsulan
pacelathon ing dhuwur nganggo basa kang mathuk
40.
Geguritan iki
wenehana judule / irah-irahane
Kang mathuk karo isine
.................................................
Telung atus seket warsa
Di jajah bangsa manca
Wargane urip lara lapa
Urip kalunta-lunta.........
Indonesiaku.........
Saiki
wis mardika
Gumregah ambangun praja
Nggayuh
urip kang sampurna
41.
Tembung Kinanthi
kalebu salah sijine tembang.........
42.
Bu Dian lunga
menyang Solo numpak bis
Tembung numpak
basa krama inggile........
43.
Pucung
Bapak Pucung, dudu watu dudu
gunung
Sabamu ing alas
Ngon ingone Sang Bupati
Prapteng Marga Si Pucung
lembehan grana
Coba golekana guru
wilangane gatra ke 3
Cacahe
ana.........wanda/suku kata.
44.
Umurku 12 tahun
Tulisen
nganggo aksara lan angka jawa........
45.
Prabu Puntadewa ratu
ing negara........
III.
Wangsulana
kanthi patitis !
46.
Bocah kelas IV nulis
aksara jawa
Owahana dadi
ukara tanggap
47. Servis
Elektronik
Mas Endro iku putrane wong
pas-pasan. Mula sekolahe mung tekan STM. Mas Endro njupuk jurusan elektronika.
Amarga tekun anggone sekolah, Mas Endro kelebu bocah sing pinter lan prigel.
Pelajaran kang rupa teori gampang anggone ngerteni, dene kang rupa praktek
gampang anggone nindakake.
Wiwit kelas loro, dheweke wis wani
ndandani barang elektronik kang rusak. Malah wis wani nampa barang rusak saka
tangga teparo. Lumayan, bisa kanggo nambah sangu lan biaya sekolah.
Coba gawea
ringkasan critane wacan ing dhuwur nganggo basamu dhewe !
48.
Pacelathon iki
owahana dadi basa ngoko lugu !
Pak Agung : ”Bapak wonten, Bu ?”
Bu Ani : ”Bapak tindak
dhateng Solo,
amargi
simbah gerah.”
Pak Agung : ”Dinten punapa
kondoripun ?”
Bu Ani : ”Sabtu
siang, Pak !”
49.
Gawea
ukara kang mathuk karo gambar seri ing ngisor iki !
1. 2.
3. 4.
50.
Gawea tuladhane
Purwakanthi guru swara siji wae !
Tidak ada komentar:
Posting Komentar